MIRI: Persatuan Wartawan Utara Sarawak (NSJA) hari ini melancarkan Operasi Pembersihan Dasar Laut di Taman Negara Terumbu Karang Miri-Sibuti, sekali gus memperkukuh komitmen jangka panjang persatuan terhadap pemuliharaan marin khususnya di wilayah utara.
Program ini, yang pertama kali diperkenalkan pada 2019, kini memasuki tahun keenam penganjurannya secara berterusan. Sepanjang tempoh tersebut, ia telah menjadi salah satu inisiatif alam sekitar utama NSJA, yang menekankan dedikasi persatuan terhadap perlindungan biodiversiti marin unik Sarawak.
Taman Negara Terumbu Karang Miri-Sibuti merupakan salah satu kawasan biodiversiti marin terkaya di Malaysia, yang menjadi habitat kepada ekosistem terumbu karang yang indah serta pelbagai hidupan laut.
Namun, dalam beberapa tahun kebelakangan ini, kawasan laut yang masih terpelihara ini semakin terancam akibat kewujudan pukat hantu (pukat yang ditinggalkan) dan pembiakan berlebihan tapak sulaiman berduri (COT) yang boleh mendatangkan kesan buruk kepada terumbu karang dan biodiversiti marin.
Pukat hantu yang sering ditinggalkan nelayan mampu menjerat hidupan laut dan menutup terumbu karang, manakala COT pula ialah pemangsa karang yang boleh memusnahkan keseluruhan populasi karang jika bilangannya terlalu banyak.
Justeru, inisiatif berasaskan komuniti seperti operasi selaman hari ini amat penting untuk mengurangkan ancaman ini dan melindungi ekosistem marin.
Bagi inisiatif tahun ini, NSJA telah menetapkan misi pemuliharaan yang jelas iaitu mengeluarkan sekurang-kurangnya 100 kilogram pukat hantu dari dua lokasi menyelam kritikal dalam taman tersebut, iaitu Kenyalang Wreck dan Batu Belais.
Di Kenyalang Wreck, yang terletak pada kedalaman kira-kira 22 meter, para penyelam ditugaskan mengeluarkan sekitar 50 kilogram pukat hantu dengan jangkaan cabaran sederhana akibat jeratan jaring dan serpihan logam.
Sementara itu, di Batu Belais yang terletak pada kedalaman kira-kira 18 meter, 50 kilogram lagi pukat hantu disasarkan untuk dikeluarkan di samping pemusnahan tapak sulaiman berduri.
Lokasi ini lebih mencabar kerana ia diketahui mempunyai kepadatan populasi COT yang tinggi serta tanda awal pemutihan karang.
Berucap pada majlis pelepasan di Jeti Marina, Presiden NSJA Chai Chon Chin berkata inisiatif ini merupakan kesinambungan program terdahulu, melambangkan dedikasi persatuan terhadap pemeliharaan alam sekitar.
“Ini merupakan selaman pertama daripada dua siri, di mana para penyelam akan memulakan operasi hari ini di Batu Belais.
“Selaman kedua pula akan berlangsung pada September depan di lokasi Kenyalang Wreck.
“Bagi operasi hari ini, kami menyasarkan untuk mengeluarkan sekurang-kurangnya 50 kilogram pukat hantu,” katanya.
Chai menyifatkan pukat hantu sebagai ‘pembunuh senyap’ yang menjerat ikan, penyu, pari malah lumba-lumba, di samping menyesakkan terumbu karang.
“Dengan mengeluarkannya, kita menyelamatkan hidupan laut daripada penderitaan yang tidak perlu serta memberi peluang kepada ekosistem karang untuk pulih dan berkembang semula,” tambahnya.
Sehingga kini, NSJA telah berjaya mengeluarkan lebih 200 kilogram pukat hantu dari taman negara tersebut menerusi operasi pembersihan sejak 2019.
Beliau turut menegaskan bahawa inisiatif alam sekitar NSJA turut merangkumi program pembersihan pantai, kerana pemuliharaan perlu dilakukan baik di laut mahupun di darat memandangkan sisa di darat akhirnya akan berakhir di laut.
Sehubungan itu, beliau berkata NSJA juga akan menganjurkan program pembersihan pantai pada Oktober tahun ini.
Chai menzahirkan penghargaan kepada pengerusi penganjur Clare Cinderella dan jawatankuasanya atas perancangan rapi, serta pasukan teknikal sokongan yang kepakaran selaman mereka memastikan operasi hari ini berjalan dengan selamat dan lancar.
“Pemuliharaan bukanlah tanggungjawab segelintir pihak sahaja tetapi tanggungjawab bersama kita semua. Melindungi lautan bermakna melindungi masa depan kita,” katanya.
Beliau turut menggesa orang ramai supaya mengurangkan penggunaan plastik sekali guna, menyertai program pembersihan, serta meningkatkan kesedaran mengenai perlindungan alam sekitar.
Majlis pelepasan itu disusuli dengan pasukan penyelam yang memulakan kerja-kerja mengeluarkan pukat hantu di Taman Negara Terumbu Karang Miri-Sibuti, salah satu taman laut luar pesisir terbesar di Sarawak serta habitat penting pelbagai hidupan marin.
Oleh Liong Chai Ling